Als het goed is weet je nu globaal waar je roman over gaat, waar je verhaal begint en waar het eindigt. Je hebt de (voorlopige) rode draad van je verhaal opgezet en bepaald wat de plaats en tijd van je verhaal is. Past het allemaal op je vel papier? Misschien wil je er meerdere aan elkaar plakken? Of je neemt een rol behang om op te schrijven, tekenen, plaatjes te plakken. Want deze week ga je er nog meer aan toevoegen. Aan de hand van jou globale verhaallijn, jouw rode draad, kun je kortere verhaallijnen opstellen. Deze verhaallijnen op de kortere afstand hebben als doel de spanning in je verhaal vast te houden. De kortere verhaallijnen maken dat je lezers het boek niet weg willen leggen.

René Appel
Voor mijn debuutroman heb ik dankbaar gebruik gemaakt van het boek adviezen ‘Spanning in verhalen’ René Appel. Appel maakt onderscheid tussen ‘globale spanning’ ofwel de spanning over het verhaal als geheel en ‘spanning op korte afstand’. Appel bespreekt in zijn boek acht factoren die spanning oproepen in een verhaal. Zo kan de schrijver bijvoorbeeld al aan het begin een bepaalde (onaangename) gebeurtenis aankondigen, waardoor de lezer zich afvraagt wanneer die gebeurtenis plaats gaat vinden en hoe de hoofdpersonage zich daar weer uit redt. Ook het creëren van tijdsdruk kan de spanning in je verhaal doen toenemen: de huwelijksdatum nadert, maar de bruid twijfelt. Komt ze er nog op tijd achter dat haar aanstaande echtgenoot er een geheime agenda op nahoudt? Op de site van de Schrijversacademie staat meer informatie over dit boek van Appel.

Kortere verhaallijnen
In de roman waar ik nu mee bezig ben, wil mijn hoofdpersonage een nieuw leven opbouwen in een afgelegen dorp in de Pyreneeën, ver weg van nare gebeurtenissen in Nederland. Of het haar lukt weer gelukkig te worden op deze nieuwe plek en het verleden te verwerken, wordt pas aan het einde van het verhaal duidelijk. Dit is de rode draad of in termen van Appel, de globale spanning van het verhaal. Daarnaast probeer ik verhaallijnen op de korte afstand te creëren. Wat er precies is gebeurd waardoor mijn hoofdpersonage Nederland ontvluchtte bijvoorbeeld. Of hoe mijn hoofdpersonage omgaat met de obstakels bij het vinden van woonruimte voordat de winter invalt. Nog voordat deze kortere verhaallijnen hun ontknoping naderen, starten er twee nieuwe verhaallijnen, waarin mijn hoofdpersonage problemen ervaart bij het vinden van een baan en twijfels krijgt over de relatie met haar vriend die tot nu toe haar steun en toeverlaat was.

Doseren van informatie
Het werken met korte verhaallijnen maakt het verhaal niet alleen spannender, maar geeft ook houvast bij de indeling van je verhaal in blokken. En bij het bepalen welke informatie je op welk moment prijsgeeft. Het doseren van informatie is belangrijk in een roman. Als je de lezer in de eerste hoofdstukken overlaadt met informatie, haalt dat de vaart uit je verhaal. Bovendien maak je je verhaal spannender als je je lezer zelf laat uitzoeken wat bijvoorbeeld precies de relatie is tussen het hoofdpersonage en het personage dat in hoofdstuk 1 geïntroduceerd wordt. Door je informatie te doseren, houd je de aandacht van de lezer vast. Kijk vooral ook hoe ander schrijvers dat doen. En hoe dat in televisieseries wordt gedaan (cliffhangers!).

Opdracht
Dat is dus de opdracht voor deze week: verdeel je verhaal (globaal) in blokken en bedenk welke kortere verhaallijnen je in je roman kunt aanbrengen om de aandacht van je lezer vast te houden en je rode draad in het verhaal te versterken. Het is niet erg als je die nog niet strak voor ogen hebt. Naarmate het verhaal meer vorm krijgt, wordt vanzelf duidelijk of en hoe de kortere verhaallijnen bijdragen aan je verhaal. Uiteraard kun je op allerlei momenten in je schrijfproces verhaallijnen toevoegen of verlaten.