Ga op zoek naar een goede redacteur voor je boek, is het advies van mensen die er verstand van hebben. Dat advies heb ik ter harte genomen bij mijn debuutroman en daar heb ik beslist geen spijt van gehad. Ook voor mijn tweede roman heb ik een redacteur in de arm genomen.

Redigeren is een vak
Een goede redacteur is helaas niet goedkoop. Voor een boek van 100.000 woorden ben je toch minstens duizend euro kwijt. Je moet heel wat boeken verkopen om die investering terug te verdienen. En ach, iedereen kent toch wel iemand die goed is met taal? Inmiddels weet ik: een boek redigeren is een vak. Als je je boek serieus neemt, is professionele redactie de investering meer dan waard. Mijn debuutroman is zelfs twee maal geredigeerd: één maal op inhoud en daarna nog een eindredactie.

Een redacteur maakt je boek nog beter
Redacteur (en nu schrijfcoach) Eveline Broekhuizen heeft me heel erg geholpen om mijn debuutroman beter te maken. Ze wees me waar ik te veel vertelde en te weinig liet zien (show don’t tell) en welke passages wat meer spanning konden gebruiken. Ook gaf ze me tips over hoe ik van mijn personages meer ‘ronde’ en minder ‘vlakke’ karakters kon maken. Daar leerde ik misschien wel meer van dan van alle schrijfboeken die ik in de afgelopen jaren las.

Alle details moeten kloppen
Een andere belangrijke taak van de redacteur is checken of alle details kloppen. Heeft personage X in het begin van het boek blond haar en is hij aan het einde van het boek ineens rossig geworden? Een redacteur haalt dat eruit. Dat betekent niet dat je zelf niets meer hoeft te doen. Eigenlijk moet je het manuscript pas insturen wanneer je zelf denkt dat er niets meer aan mankeert. Hoe ‘schoner’ je de tekst aanlevert, hoe beter de laatste foutjes opvallen. En zelfs dan gaat er in een boek van 310 pagina’s wel eens iets mis. Een lezer mailde mij:

‘Monique, met veel plezier Lena gelezen. Alleen hadden ze volgens mij in 1932 nog geen panty's en al helemaal geen dunne. Dit soort dingen stoort mij bij het lezen.’

Au.

Een andere lezer mailde:

‘Eerst lees ik over een petroleumkachel en daarna wordt de as uit de kachel gehaald.’

Oei.

Alle puntjes op de i
Een eindredacteur kijkt streng naar de zinsconstructie, checkt alle leestekens en spoort foutjes op die een spellingchecker over het hoofd ziet. Spelfouten en niet goed lopende zinnen storen bij het lezen en leiden af van het verhaal. En toch: ook een eindredacteur is niet feilloos. Na de eindredactie van Lena bleven er helaas toch nog genoeg onvolkomenheden over die in de tweede druk moesten worden hersteld. Enkele voorbeelden:

Je ziet dat deelbare werkwoorden bij mij een zwak punt zijn ;-)

Het herstellen van fouten in een al vormgegeven manuscript is niet gratis
Als je in de eerste druk foutjes ontdekt, kun je dat natuurlijk herstellen in de tweede druk. Alleen: dan is het manuscript al vormgegeven en de vormgever moet dan het InDesign-bestand openbreken en alle correcties handmatig aanpassen. Met een beetje pech heeft een correctie ook nog effect op de afbreekstreepjes of de indeling van de pagina. Dat alles kost geld en dat kun je dus minimaliseren door grondige eindredactie. In mijn geval was het echt een kostbare geschiedenis geweest zonder die eindredactie.

Misschien denk je nu: die paar foutjes, die laat je toch lekker zitten? Voor mij geldt: als iemand me eenmaal attent heeft gemaakt op zo’n foutje, dan kan ik het niet meer  negeren. Net zoiets als wanneer je een deukje ontdekt in je auto of een vlek op het tapijt. Noem het perfectionisme, maar zo werkt dat nu eenmaal bij mij.

STOER Tekst & Creatie
Een redacteur moet voor mij wel iemand zijn waar ik een goed gevoel bij heb. Het is toch een beetje je kindje dat je aan een ander toevertrouwt. Voor mijn nieuwe boek kwam ik uit bij Jacqueline Reit van STOER Tekst & Creatie. Ze werkt snel, is eerlijk en héél precies. Deze week stuurde ze me het eerste deel om te checken wat ik er tot nu toe van vind. Ondanks dat ik dit keer goed op de deelbare werkwoorden heb gelet, heeft ze er toch een paar gevonden, zag ik. En ik heb ook weer iets nieuws geleerd: als je wilt aangeven dat een zin nog niet af is, dan moet je het beletselteken aan het einde van de zin niet aan het laatste woord vastplakken, omdat het dan betekent dat het woord nog niet af is …

Image red pencils by Steve Buissinne from Pixabay